Volkstelling in het Russische Rijk

De eerste en enige volkstelling in het Russische Rijk werd gehouden in 1897. De datum van de geregistreerde gegevens is 28 januari O.S. 15 januari 1897. Daarvoor verstrekte het Centrale Statistische Bureau statistische tabellen, die waren gebaseerd op fiscale lijsten (Russisch: ревизские списки).

Het project voor de volkstelling werd voorgesteld door een beroemde Russische geograaf; de directeur van het Centrale Statistische Bureau Pjotr Semjonov-Tiansjanski in 1877. Dit werd echter pas goedgekeurd door tsaar Nicolaas II in 1895.

De volkstelling werd uitgevoerd in twee fasen. Bij de eerste fase, die liep van december 1896 tot januari 1897 bezochten de tellers (135.000 personen: soldaten, onderwijzers en priesters die konden lezen en schrijven) alle huishoudens en vulden de vragenlijsten in, die werden gecontroleerd door lokale bestuurders voor de volkstelling. Bij de tweede fase, op 28 december (O.S.) 1897, bezochten de tellers tegelijkertijd alle huishoudens om de vragenlijsten te controleren en bij te werken.

De verwerking van de gegevens nam 8 jaar in beslag, waarbij gebruikgemaakt werd van Hollerithkaartmachines. De publicatie van de resultaten begon in 1898 en was voltooid in 1905. Alles bij elkaar bestond het uit 119 delen voor 89 gouvernementen, met daarbij een tweedelige samenvatting.

Voor 1915 was een tweede Russische volkstelling gepland, maar deze werd afgelast vanwege de Eerste Wereldoorlog. De eerste volkstelling die erop volgde was de Sovjetvolkstelling van 1923.